Yangın Algılama Sistemleri
Yangın Algılama Sistemleri faaliyet alanında GTS Teknoloji Sistemleri olarak Konutlar, İş Yerleri, Fabrikalar, Kamu Alanları, İnşaat ve Şantiye Alanları, Hastaneler, Okullar, Üretim Tesisleri, Bankalar, Askeriye, Devlet Daireleri, Kamu Kurum ve Kuruluşları gibi tüm alanlarda profesyonel ve etkin çözüm sunmaktayız. Yangın Alarm Sistemleri GTS Firmasının taşıyıcı omurgasını oluşturan profesyonel olarak yürütülen en büyük hizmetlerindendir. Yangın Alarm Sistemlerinin tasarlanmasında olası yangın tehtidine karşı kontrol sağlanması gereken tüm noktalar mercek altına alınarak söz konusu zon ve bölge sayıları oluşturulur. Kontrol altına alınmak veya izlenmek istenen noktalar / alanlar için sanal sınırlar ve uygun dedektör tipleri ile adetleri belirlenir. Yürürlükteki yangından korunma yönetmeliklerine ve ilgili standartlara uygun olarak (Türkiye’de TSE’nin kabul ettiği EN54-14 ve diğer ülkelerde NFPA, EN, VDS, UL, LPCB, GOST vb.) küçük projeler için konvansiyonel, orta ve büyük ölçekli projeler için adresli sistemler üzerinden sistem entegrasyonu ve projelendirilmesi GTS mühendisleri tarafından yapılmaktadır. Yangın Algılama Sistemleri kapsamında gerekli ara enstrümanlar kullanılarak CCTV, acil anons ve seslendirme, geçiş kontrol, bina otomasyonu, yangın otomasyonu, asansör sistemlerinin kontrolü ve kat yönlendirmeleri ile entegrasyonu ve de acil durum düzeyi noktasında çözüm sağlanabilmektedir. Günümüzde yangın alarm sistemlerine entegre edilmiş yazılımsal ve donanımsal eklemeler ile birçok temel otomasyon işlevleri de yapılabilmektedir. Aslında bu sistemler yapısı gereği kendi içerisinde projenin büyüklüğüne bağlı olarak birçok acil durum senaryosu ve buna bağlı dahili bir otomasyon sistemi barındırırlar. Amaç sadece olası yangınları belirlemek değil yangın anında acil durum senaryolarını devreye alarak can ve mal güvenliği açısından bölgenin sağlıklı bir şekilde tahliyesine yardımcı olmaktır. Bu sistemler temelde iki farklı yapıda oluşturulmaktadır. Bunlar Konvansiyonel ve Adresli Sistemlerdir. Konvansiyonel sistemler biraz daha küçük ve orta ölçekli projelerde, adresli sistemler ise üst sınırı olmaksızın büyük senaryoların ihtiyaç duyulduğu, dedektör ve kontrol modüllerinin çok sayıda olduğu büyük ve çok büyük projelerde kullanılmaktadır. Konvansiyonel sistemler genelde yangının hangi odada veya hangi noktada çıktığından ziyade yangının oluşup oluşmadığını veya hangi kat veya bölgede oluştuğu şeklinde çalışır. Çünkü konvansiyonel sistemlerde dedektörlere bireysel adres verilemez. Bir hat üzerinde ortalama maksimum 25-30 adet dedektör bağlanır ve herhangi bir dedektör alarm algıladığında siz sadece bölge bazında bilgi alabilirsiniz. Size hangi dedektör olduğu konusunda data verilmez. Adresli sistemlerde ise her bir dedektörün, konrtol modülünün, butonun, sirenin bağımsız bireysel adresi bulunur. Bu şekilde proje ne kadar büyük olursaolsun çok rahat bir şekilde teknik açıdan yönetilebilir. Yangın Algılama Sistemleri için firma tercihi yapılırken öncelikle ihtiyaç duyulan özelliklerin belirlenip bakım giderleri düşük, ihtiyaca yönelik ürünlerin ve satış sonrası hizmet konusunda kendini kanıtlamış firmaların tercih edilmesi, kullanıcıların yararına olacaktır.
Yangın Dedektörü
Yangın Dedektörü yangın algılama sistemlerinin temel bileşenlerinden biridir. Bir mahalde oluşan yangını daha ilk saniyelerinde algılar ve yangın algılama santraline iletirler. Dedektörler yangının hangi belirtisini algıladığına ve algılama tekniğine göre çeşitlere ayrılır. Yangının üç ana belirtisi vardır: Duman, ısı ve alev. Duman dedektörleri optik, iyonize ve ışın tipi duman dedektörü olmak üzere üçe ayrılır. Optik duman dedektörlerinin özellikleri ve performans kriterleri EN 54-7 Standardında belirtilmiştir. Binalarda kullanılacak optik duman dedektörlerinin uluslararası akredite kuruluşlar tarafından verilen EN 54-7 CPR sertifikasının bulunması gerekmektedir. Optik duman dedektörleri IR ışık saçma prensibiyle çalışan bir fotoelektrik duman hücresine sahiptir. Fotoelektrik hücrede alıcı ve verici olmak üzere iki önemli komponent bulunur. Normal çalışma durumunda, IR Led vericinin saçtığı kızılötesi ışıklar foto diyot alıcı üzerine düşmez. Ancak yangın durumunda IR ışınları hücre içinde biriken partiküllere çarpıp alıcının üzerine düşer. Yangın Dedektörü bulunduğu ortamda yangın olduğunu bu şekilde tespit edip yangın alarm santraline sinyal gönderir. İyonize duman dedektörü içerisinde sürekli radyoaktif ışıma olan ve duman girişine izin veren bir hücre bulunmaktadır. İçerisine giren dumanın etkisi ile bu hücredeki referans akım ve gerilim değerlerinin değişimine bağlı olarak algılama yapar. Dumanın dışında iyonlaşan birçok etkiyi de (deodorant, yemek kokuları v.b.) algılama riski vardır. Bunun yanı sıra içeriğinde radyoaktif madde bulunması dolayısıyla çok fazla tercih edilmeyen bir dedektör çeşididir. Işın tipi duman dedektörleri depolar, tiyatro ve sinema salonları, basketbol sahaları gibi yüksek tavanlı mahallerde kullanılır. Işın tipi duman dedektörlerinin özellikleri ve performans kriterleri EN 54-12 Standardında belirtilmiştir. EN 54-14 standardına göre 11 metreden yüksek tavanlı mahallerde ışın tipi duman dedektörü kullanılması gerekmektedir. Ancak yükseklik 7-8 metreden fazla ise optik duman yerine ışın tipi duman dedektörü kullanılması tavsiye edilir. Işın tipi duman dedektörünün iki çeşidi vardır: Alıcı-verici üniteli ve reflektörlü. Alıcı-verici üniteli ışın tipi duman dedektörleri alıcı ve verici olmak üzere iki ana elemandan oluşur. Alıcı ve verici karşılıklı monte edilir. İki ünite arasındaki mesafe ortalama 5-100 metre aralığında olabilir. Normal durumda vericiden çıkan IR ışınları alıcının üzerine düşer. Ancak yangın durumunda oluşan duman ışın alışverişini engeller. Yangın Dedektörü mahalde yangın olduğunu bu şekilde algılar. Işın tipi duman dedektörlerinin diğer çeşidi de reflektörlü dedektörlerdir. Reflektörlü ışın tipi duman dedektörleri bir alıcı-verici ünitesi ve reflektörden oluşur. Alıcı-verici ünitesi ve reflektör karşılıklı monte edilir. Tek reflektör kullanılacaksa 50, dört reflektör kullanılacaksa 100 metreye kadar alıcı-verici ünitesiyle arasında mesafe bırakılabilir. Normal durumda alıcı-verici ünitesinden çıkan IR ışınları reflektörden yansıyıp üniteye geri döner. Ancak yangın durumunda duman ışın alışverişini azaltır. Dedektör bu durumu algıladığında yangın alarm santraline yangın alarm sinyali gönderir. Duman partiküllü yapısı dolayısıyla ışınları belirli bir yüzdede keser. Katı bir cisim alıcı ve verici arasına girdiğindeyse ışın alışverişi yaklaşık %90-100 oranında engellenir. Alıcı ve verici arasına anlık olarak katı cisim girdiğinde belirli bir gecikme süresi sonunda ışın alışverişinin kesintisi devam ederse dedektör hata durumuna geçmelidir. Dedektör katı cisim dolayısıyla yangın durumuna geçerse asılsız alarm durumu oluşabilir. Bu sebeple ışın tipi duman dedektörü seçiminde bu özellik dikkate alınmalıdır. Sonuç olarak duman dedektörleri yangın algılama sistemlerinin en önemli cihazlarından biridir. Yangın Dedektörü seçimi yapılırken mahalin kullanım amacı, yapısı, çıkacak yangının öncelikli belirtileri vb. özellikler dikkate alınmalıdır.